- Ο διευθυντής της διάσημης Σαουμπύνε του Βερολίνου έρχεται στην Επίδαυρο για να παρουσιάσει σε παγκόσμια πρεμιέρα τον «Οθέλλο» του Σαίξπηρ.
Δηλώνει αριστερός, πιστεύει ότι η Μέρκελ έχει κάνει λάθος με τη στάση της απέναντι στη χώρα μας και θεωρεί ότι η πρόκληση για την πρόκληση στο θέατρο είναι μπανάλ
Συνεπής στην ώρα του τηλεφωνικού μας ραντεβού, νωρίς ένα πρωινό, ο Τόμας Οστερμάιερ , με καλή διάθεση και με όρεξη για κουβέντα, δεν έκρυψε τη χαρά του για την παρθενική του εμφάνιση στην Επίδαυρο ούτε και την οργή του για τη στάση της χώρας του απέναντι στην Ελλάδα και στους Ελληνες. Το 42χρονο παιδί του γερμανικού θεάτρου που σε ηλικία 29 ετών ανέλαβε τη βερολινέζικη Σαουμπύνε, συνεχίζει να ανεβάζει έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου με μια ανανεωτική ή και ριζοσπαστική ματιά…
Ο Τόμας Οστερμάιερ επιστρέφει στην Αθήνα σε δύο δόσεις και με δύο έργα, όπως το συνηθίζει: Προς το τέλος Ιουνίου θα δούμε τον «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» του Ιψεν, που ανήκει στο ρεπερτόριο της Σαουμπύνε από το 2008, και τον «Οθέλλο» του Σαίξπηρ, σε παγκόσμια πρώτη, στις αρχές Αυγούστου στην Επίδαυρο. Το 2006 είχε έλθει στο Φεστιβάλ Αθηνών με τη «Νόρα» και το «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» (σε παγκόσμια πρεμιέρα) ενώ το 2008 σειρά είχαν ο «Αμλετ» και η «Λυσσασμένη γάτα».
– Κύριε Οστερμάιερ,έφθασε η ώρα να σκηνοθετήσετε και στην Επίδαυρο…
«Πολύ συχνά με ρωτούσαν γιατί δεν σκηνοθετώ στην Επίδαυρο. Ομολογώ ότι το φοβόμουν. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια που πηγαίνω για διακοπές ή ως θεατής, άρχισα να αλλάζω γνώμη. Το ζήτημα στην Επίδαυρο είναι ο χώρος, ο μεγάλος χώρος. Είναι πολύ δύσκολο να τοποθετήσεις κάτι μέσα σε αυτόν τον χώρο που να είναι εξίσου σημαντικό και δυνατό με τον ίδιο τον περιβάλλοντα χώρο. Χρόνια το σκεφτόμουν αλλά δεν το αποφάσιζα. Πέρυσι που ήλθα και είδα μια παράσταση- δεν θα σας πω ποιασκέφθηκα ότι θα μπορούσα πια να κατέβω κι εγώ εκεί… Ισως γιατί δεν πείστηκα με ό,τι είδα. Ισως να μην πεισθώ και με ό,τι κάνω εγώ».
– Τι άλλαξε;
«Νιώθω πιο έτοιμος, για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή έχω ένα πολύ δυνατό έργο, κάτι που θεωρώ απαραίτητο. Χρειάζεσαι ένα μεγάλο θέμα, ένα βαθύ έργο, που να κουβαλά σημαντικά πράγματα. Και, δεύτερον, ύστερα από δύο παραστάσεις στην Αβινιόν, στο Ρalais des Ρapes, η Επίδαυρος είναι ένας από τους λίγους χώρους όπου δεν έχω δουλέψει και σίγουρα ο ωραιότερος που, εγώ τουλάχιστον, γνωρίζω. Νιώθω λοιπόν τυχερός που μου δίνεται αυτή η ευκαιρία, αυτή η δυνατότητα. Είναι από τις εμπειρίες που ήθελα να ζήσω».
– Θα δώσετε πρεμιέρα στο αρχαίο θέατρο με τον «Οθέλλο»,ενώ νωρίτερα θα έχετε παρουσιάσει Ιψεν…
«Είναι δύο συγγραφείς που δεν συγκρίνονται. Ο Σαίξπηρ είναι μεγαλοφυΐα. Εχω ανεβάσει στο παρελθόν “Αμλετ”. Δουλεύοντας τα έργα του, σου προκαλούν τόσο μεγάλη ικανοποίηση, τόση χαρά. Εί ναι δώρο για τον καθένα μας, για όλους. Σαν ένα όνειρο».
– Γιατί επιλέξατε τον «Οθέλλο»;
«Συνήθως όλοι λένε ότι πρόκειται για ένα έργο με θέμα τη ζήλια. Και έτσι είναι. Μόνο που, πάνω απ΄ όλα, ο “Οθέλλος” αφορά δύο χαρακτήρες που ξεκινούν από πολύ χαμηλά κοινωνικά και κάνουν καριέρα μέσα σε ένα αστικό, καπιταλιστικό περιβάλλον. Αγωνιούν για το αν δικαιούνται ή όχι να ανήκουν σε αυτή την ανώτερη κοινωνική τάξη. Το λάθος του Οθέλλου είναι ότι έχει ξεχάσει τον φίλο του τον Ιάγο και προτιμά τους κοινωνικά ανώτερους. Οι άνθρωποι δεν τιμούν τους συνανθρώπους τους για αυτά που κάνουν, αλλά για το ποιοι είναι και από πού κατάγονται. Και αυτό προκαλεί θυμό και μίσος και την ανάγκη για εκδίκηση… Ο Ιάγος μου καταλήγει τρομοκράτης… Παράλληλα είναι και μια ιστορία αγάπης, καθώς υπάρχουν πολλά ζευγάρια μέσα στο έργο τα οποία την αναζητούν αλλά δεν τη βρίσκουν».
– Ο «Οθέλλος» σας διαδραματίζεται στο σήμερα;
«Το έργο είναι εκμοντερνισμένο, αλλά ελπίζω χωρίς κουταμάρες…».
– Από την άλλη, ο «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» του Ιψεν θα λέγατε πως είναι ένας άνθρωπος του 21ου αιώνα;
«Ναι, ναι, απολύτως. Πρέπει να σας πω ότι όταν αποφασίσαμε να ανεβάσουμε τον “Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν”, προ διετίας, η οικονομική κρίση δεν είχε ξεσπάσει ακόμη. Κατά τη διάρκεια των προβών συνέβησαν όλα. Κάθε ημέρα βλέπαμε στις εφημερίδες πόσο κοντά σε όσα συνέβαιναν ήταν η παράστασή μας. Σοκαριστικό! Θυμάμαι την ιστορία ενός εκατομμυριούχου που αυτοκτόνησε γιατί ντρεπόταν: Είχε αναλάβει να επενδύσει χρήματα άλλων και δεν μπορούσε να τους αντικρίσει επειδή τα είχε χάσει όλα… Και έτσι έπεσε στις γραμμές του τρένου».
– Πιστεύετε ότι τα έργα του Ιψεν είναι σύγχρονα;
«Δεν μπορώ να μιλήσω γενικά. Τα έργα που έχω ανεβάσει, όπως η “Νόρα ή Το κουκλόσπιτο”, η “Εντα Γκάμπλερ”, ο “Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν” είναι, σύμφωνα με τη δική μου ματιά, κοντά στο σήμερα. Του χρόνου ανεβάζω στο Αμστερνταμ τους “Βρικόλακες” και πιθανώς στο τέλος της προσεχούς σεζόν να σκηνοθετήσω για το Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ τον “Εχθρό του λαού”, άλλα δύο έργα προς αυτή την κατεύθυνση».
– Η πρόκληση αποτελεί ζητούμενο;
«Δεν ξέρω αν είμαι πια προκλητικός και δεν με ενδιαφέρει πλέον. Μέλημά μου είναι το καλό θέατρο και για αυτό προσπαθώ. Η πρόκληση είναι κάτι πολύ μπανάλ για μένα. Μου είπαν ότι στην Επίδαυρο θα σκανδαλίσω αν ένας ηθοποιός μου καπνίσει επί σκηνής. Οπότε αν ήθελα να πετύχω κάτι τέτοιο, ξέρω και τον τρόπο. Απλώς το βρίσκω φθηνό… Σε τελική ανάλυση, όταν στήνω μια παράσταση δεν σκέφτομαι καθόλου το κοινό. Δουλεύω για να είμαι συνεπής με τον εαυτό μου και τους ηθοποιούς, για να είμαι συνεπής με το υλικό μου και την τέχνη μου. Η αληθινή επικοινωνία ενδεχομένως να σε οδηγήσει σε κάτι πραγματικά ενδιαφέρον και σημαντικό».
– Δεν σας ενδιαφέρει το κοινό;
«Φυσικά, αλλά μετά. Μου αρέσει να συζητώ με το κοινό, να επικοινωνώ μαζί του μετά την παράσταση».
- ΠΟΤΕ & ΠΟΥ
- «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν» του Ιψεν Πειραιώς 260 – Αίθουσα Η
- Παραστάσεις 24,25,26 & 27 Ιουνίου
- Ωρα έναρξης: 21.00
- Διάρκεια: 1 ώρα και 50 λεπτά,χωρίς διάλειμμα
- Εισιτήρια: 25 ευρώ, 20 ευρώ (μειωμένο), 15 ευρώ (φοιτητικό) (στα γερμανικά με ελληνικούς υπερτίτλουςΓιώργος Δεπάστας)
- Στις 6 και 7 Αυγούστου θα δοθεί η παγκόσμια πρώτη του «Οθέλλου» στην Επίδαυρο
Η ΜΕΡΚΕΛ ΕΚΑΝΕ ΛΑΘΟΣ
– Με δεδομένη την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και τις σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Γερμανία,πώς νιώθετε που θα δώσετε παραστάσεις στη χώρα μας; «Ντρέπομαι που έρχομαι αυτή την εποχή στην Ελλάδα. Γιατί πιστεύω ότι η Μέρκελ έκανε τεράστιο λάθος με τη στάση της απέναντι στη χώρα σας και βλέπω τόση υποκρισία γύρω μας που τα θεωρώ όλα αυτά γελοία. Εμείς, στη Γερμανία, είμαστε πλούσιοι λόγω του ευρώ… Λοιπόν η στιγμή είναι δύσκολη. Φοβάμαι ότι εσείς οι Ελληνες πιστεύετε ότι όλοι οι Γερμανοί τάσσονται υπέρ της Μέρκελ. Δεν ισχύει για όλους μας. Δυστυχώς οι περισσότεροι το πιστεύουν γιατί είναι ηλίθιοι και διαβάζουν ταμπλόιντ, κίτρινο Τύπο που κάνει προπαγάνδα…».– Δεν ήταν μόνο ο κίτρινος Τύπος σ΄ αυτή την υπόθεση…
«Οντως, αλλά για μένα, που είμαι αριστερός, τα πράγματα είναι αλλιώς. Δεν εκπλήσσομαι όμως. Ντρέπομαι, και ελπίζω να μπορείτε να κάνετε τους διαχωρισμούς ανάμεσα στους Γερμανούς. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι».
– Πιστεύετε ότι με την τέχνη ρίχνετε γέφυρες;
«Το πιο σημαντικό είναι ότι συνεχίζουμε ακόμη να μιλάμε και να επικοινωνούμε. Και η τέχνη είναι είναι τρόπος επικοινωνίας… Αλλά δεν έχουμε μόνο οικονομικά προβλήματα, υπάρχουν και τόσα άλλα, όπως το Ισραήλ και η Παλαιστίνη. Δεν πρέπει να αφήσουμε τις πολιτικές δυνάμεις, τη βία, να αντικαταστήσουν την επικοινωνία. Η τέχνη αποτελεί πάντα ένα μικρό ουτοπικό νησί επικοινωνίας. Και εγώ αυτό προσπαθώ να κάνω με τους ηθοποιούς αλλά και με το κοινό. Δεν μπορώ να αλλάξω τον κόσμο, αλλά μπορώ να συνδυάσω την τέχνη με την κουλτούρα. Και ξέρω ότι είναι εύκολο να μιλάμε για τέχνη σε εποχή ειρήνης…».
συνεντευξη στη ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ | Κυριακή 13 Ιουνίου 2010
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=34&artId=305625&dt=13/06/2010#ixzz0qhlqKO9H
Συνεντεύξεις και ατάκες... 